تأثیر شوری و دما بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis)

به‌منظور ارزیابی تأثیر شوری و دما بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذرهای بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) آزمایشی در دماهای 20، 23، 25، 27، 30 و 32 درجۀ سلسیوس و پتانسیل‌های شوری 0، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1393 به‌صورت آزمایش تجزیۀ مرکب در قالب طرح کامل تصادفی در چند مکان انجام گرفت. در هر سطح دمایی با افزایش غلظت نمک از جوانه‌زنی کاسته شد. حد آستانۀ تحمل به شوری جوانه‌زنی بذر بادرنجبویه، 132/0- مگاپاسکال برآورد شد. برای به دست آوردن دماهای مهم (کاردینال) جوانه‌زنی از مدل دوتکه‌ای استفاده شد. دمای کمینه (پایه)، دمای بهینه (مطلوب) و دمای بیشینه (سقف) برای جوانه‌زنی بذر بادرنجبویه در شرایط نبود تنش شوری به ترتیب 30/17، 9/30 و 35 درجۀ سلسیوس به دست آمدند. منحنی واکنش دمای کمینه در مقابل پتانسیل شوری آب روند خطی افزایشی نشان داد و از میزان 17 درجۀ سلسیوس (شاهد) به حدود 23 درجۀ سلسیوس (8/0- مگاپاسگال) رسید. با افزایش شوری، میزان دمای کمینه، دمای بهینه و شمار ساعت زیستی (بیولوژیک) لازم برای جوانه‌زنی افزایش یافت. بنابر نتایج به‌دست‌آمده، گیاه بادرنجبویه در مرحلۀ جوانه‌زنی به تنش شوری حساس است.